सुजाण पालकत्वाचे पहिले पाऊल - श्री. किरण दिपक सुतार

 

 

 

सुजाण पालकत्वाचे पहिले पाऊल..!

The goal is education is not knowledge its action.

                  शिक्षणाचे   अंतिम   ध्येय   किंवा   यश   म्हणजे   फक्त   माहिती   मिळवणे  हे  नसून  त्या  शिक्षणाचा  सकारात्मक  उपयोग  करणे  हे  आहे. शिक्षणाचे उपयोजन झाले पाहिजे, म्हणजे नेमकं काय?  त्यासाठी आपण पालक म्हणून पाल्याला शिक्षणाचा वापर दैनंदिन जीवनात कुठे कुठे होतो, याबाबत दररोज गप्पांच्या स्वरुपात चर्चा करणे आवश्यक वाटते.

                गप्पा  मारता   मारता  डेअरीला  दूध  किती  लीटर  घातले?   ते कसे लिटर आहे?  दुकानातुन किराणा घेऊन ये. त्याअगोदर त्याची यादी  बनव.  प्रमाण  लिहा.  प्रत्येकाची  किंमत    किती ?   किती    पैसे  झाले ?  किती   पैसे  परत   आले ?  बाजारात  काय  काय  पाहिलं ?   त्यामधील  आवडत्या  भाज्यांची / फळांची  नावे  सांग.  तांदूळ  किती  वाट्या   घेऊन  भात  बनवला  ते  सांगून चिमूटभर  तांदूळ मोजायला  लावणे. अशी  रोजची  काम  करता  करता  गप्पा  मारत  व्यवहार  कुशल  बनवण्यासारखे  खूप  घटक अगदी  नकळत आपले  पाल्य शिकून जाईल.  फक्त  पुस्तकामधूनच  शिकता  येते  हा  गैरसमज  बाजूला  ठेऊन  पालकांनी  वरील  प्रमाणे   दैनंदिन   गोष्टींशी  शिक्षणाचा  सहसंबंध  जोडून   बालकांशी  /  पाल्याशी   संवाद   साधल्यास  शिक्षण   प्रक्रिया   ही   फक्त  माहिती  मिळवण्याचे  केंद्र  न  बनता  त्याचा  व्यवहारात सकारात्मक उपयोग करण्याकडे वाटचाल करेल. आपलं पालकत्व हे अनिवार्य  असायला  हवं  कारण  त्यांचे विचार आणि  सोबतचं आचरण  मुलांच्या विकासात अत्यंत महत्वपूर्ण  आहे.  पालकत्वानेच  तुमच्या  मुलांचा  स्वाभिमा न  विकसित  होईल आणि ते समाजात आणि जगात आदर्श नागरिक बनण्यास मदत करेल.

                        पालकांसाठी  त्यांच्या  मुलांचं संवर्धन  करणं,  ते त्यांचे जीवन उजळवण्याचं आणि समृद्ध करण्याचं स्वप्न साकार करण्यात आणि    समाजात  विकसित  होण्यात अन  मदत करण्यात  महत्त्वपूर्ण  अंग  आहे. तुमचं  पालकत्व हे  तुमच्या  मुलांच्या  भविष्याचा  आणि समाजाचा  विकास  कसा  होईल हे ठरवण्यात येईल.  तुमच्या मुलांना स्नेहाचं, आदराचं आणि विश्वासाचं  वातावरण  देण्यात  आपलं  विशेष कौशल्य  आहे.  अशी  भावना  त्यांच्यामध्ये  निर्माण   होणे,  सर्वांत  महत्त्वाचं  तशी  त्यांची  समजूत  व्हावी  असे  तुमचं   म्हणजे  पालकांचे कर्तव्य   असावं.  पालकत्वाची   व्याख्या   यामध्ये   व्यक्तिपरत्वे   भिन्नता  असणे   संभव   आहे,  पण   त्याचा   प्रत्येक  अंश  आणि  भाव  आपल्या मुलांचा विकास करण्यात  मदत  करतं. पालकत्व  हा  एक  अत्यंत  सुंदर  आणि आपलासा  वाटणारा  अनुभव आहे. पालकत्व हे  असंख्य संवाद आणि संवादाचे एक विशेष भाव आहे, ज्यात संसारातील सर्वांत  महत्त्वाचं संवाद संभव आहे. पालकत्व हे मुलांचा सर्वांगीण विकास कसा होतो याचा संदर्भ कळविणारा एक विशेष अर्थ आहे. मुलांचं पालकत्व  म्हणजे  त्यांची जडणघडण कशी होतेय त्यांचा स्वभाव  कसा निर्माण होतो, त्यांचं  अवलोकन  कसं  करावं, त्यांच्या अभिवृद्धीसाठी  कसं  सहाय्य  करावं  ह्या   विचाराचं  एक  अद्भुत संगम  आहे.  एवढ्या  विचाराने  पालकांना  त्यांचे पालन करणं हे सापडतं. पालकत्वाचं सर्वांत महत्त्वाचं कारण आहे की ते संसाराचं प्रत्येक क्षणाचं आणि  प्रत्येक अनुभवाचं ध्येय ठरवतं.  ते त्यांच्या  मुलांचा  संपूर्ण  विकास कसा होईल  हे समजावतं.पालकत्वाचं पालन करणं अनेक विचारकांनी  अभिप्रेत  केलं  आहे.  असंख्य  प्रशंसक  आणि  विचारक  त्यांच्या  लेखांद्वारे आणि बोलण्याद्वारे प्रेरित झालेलं आहे. आपलं  पालकत्व  हे  अनिवार्य  असणंच  आहे.  कारण त्यांचं विचार आणि  सोबतचं आचरण  त्यांच्या मुलांच्या विकासात अत्यंत महत्वपूर्ण आहे. पालकत्वाचं सातत्याने  तुमच्या  मुलांचं स्वाभिमान  विकसित  होईल  आणि  ते समाजात  आणि  जगात उपकारी  नागरिक  बनण्यास मदत  करेल. तुमचं  पालकत्व  हे  तुमच्या मुलांच्या  भविष्याचं  आणि  समाजाचं विकास कसं  होईल  हे ठरवण्यात  येईल. त्यांच्या सर्वांग विकासाला महत्त्वाचं  समजून   घेऊन   त्याप्रमाणे   त्याला  हातभार   लावण्याचं  तुमचं  कर्तव्य   असावं. पालकत्वाची भूमिका वैविध्यपूर्ण असायला संभव आहे, पण त्यांचा प्रत्येक अंश आणि भाव आपल्या मुलांचा विकास करण्यात मदत करणे आवश्यक आहे.

             वरील   विवेचनातून   सुजाण  पालकाना  पालकत्वाची  व्याख्या   संकल्पना   समजली   असेलच.  त्यामध्ये  सांगितल्याप्रमाणे नियमितपणे सुलभ  संवाद  साधल्यास अभ्यास म्हणजे कठीण काम  ही  बालकाची  भावना  बाजूला  जाऊन  शिक्षण  घेण्यासाठी उत्सुकता आणि  एकाग्रता  वाढेल.  हा शिक्षणाचा   पाया  पक्का  करण्याकडे  पहिले पाऊल  म्हणता  येईल......वाचूया विचार  करुया, अन आपल्या पाल्याच्या  सर्वांगीण शिक्षणाच्या दिशेने पाऊल टाकूया..!

चला तर मग....   पहिले पाऊल....टाकूया ना ?..!

                                                                                 श्री किरण दिपक सुतार                                                                        

                                                                       विषयशिक्षक, केंद्रशाळा-चव्हाणवाडी

                                                                   
                                                                             संपर्क – ७७०९७४९०९३